“Ve đã kêu ở Bách thảo.”

Em nhắn tôi dòng tin ngắn giữa buổi trưa oi ả. Lòng tôi rạo rực. Một tựa sách vụt qua đầu: Mùa về trong thành phố.  Tôi thấy lòng mình hối hả, muốn chuyến xe về nhà mau thật mau. Tôi sẽ chạy lên gác tìm lại cuốn sách nọ.

“A, đây rồi!”, tôi mừng rỡ. Cầm trong tay cuốn sách lem nhem, đầy nếp gấp, tôi ngồi phệt dưới đất, tựa lưng vào thành giường.

Trong ký ức chập chờn, tôi nhớ khi đó, anh trai tôi đang học cấp 2, còn tôi chắc tầm cuối cấp 1. Lúc bấy giờ, anh tôi mê Boyzone, Backstreet Boys, nên hay đi hiệu sách cũ mua mấy cuốn tạp chí âm nhạc. Bữa đó, anh cầm về hai quyển sách nhỏ, một quyển bìa màu nâu, một quyển bìa màu xanh lá. Mùa về trong thành phố là quyển bìa nâu. Đây là tập truyện ngắn nhiều tác giả, nằm trong Tủ sách Tuổi mới lớn của Nhà xuất bản Trẻ. Cuốn sách in năm 2004, có giá 17 nghìn đồng.

Hồi đó, nhà không có nhiều sách truyện, Mùa về trong thành phố là một trong hai cuốn mà tôi hay mượn anh đọc. Đứa bé con hồi đó chẳng hiểu hết ý tứ trong mấy câu chuyện người (mới) lớn, nhưng không hiểu sao nó đọc đi đọc lại. Năm 2012, 18 tuổi, nó xuống Hà Nội học Đại học, bỏ cuốn sách nhỏ trong bì tài liệu màu xanh da trời mang theo, rồi cất cẩn thận trong thùng tôn những ngày ở ký túc.

Thú thực, tôi tò mò. Điều gì khiến đứa trẻ 11, 12 tuổi là tôi hồi đó giữ cuốn sách này suốt gần 20 năm qua, sau rất nhiều lần chuyển chỗ ở? Tôi mở ngẫu nhiên vài câu chuyện, đọc.

“Sinh nhật tôi, Tuấn chép bài thơ “Tháng Sáu” mà tôi và Tuấn đều rất thích, bỏ phong bì gởi theo đường bưu điện mặc dù nhà tôi cách nhà Tuấn chưa đầy cây số.”

Nốt thời gian, Đoàn Tú Anh

“Và, đôi lúc, Duy ước gì bóng Phan chưa bao giờ nghiêng xuống cái góc đang yên tĩnh của cô.”

Mùa về trong thành phố, Phạm Thị Duy

Nhiều câu chuyện viết về tình yêu tuổi học trò và những thời điểm chuyển giao trong đời. Đọc chuyện nào tôi cũng có mấy khoảnh khắc rung rinh, vừa đọc, vừa dừng lại bồi hồi. Lâu lắm rồi mới đọc lại mấy câu chuyện viết bằng giọng văn dung dị và trữ tình thế. Đúng chất mộng mơ đầy suy tư, ngập ngừng của tuổi mới lớn.

Hai câu chuyện gần cuối thu hút sự chú ý của tôi bởi tựa đề ngắn gọn, không cầu kỳ: Gia đình và Dì Lê.

“Mình về đấy à?

Mắt bố tôi nhoà trước. Có thể điều dịu dàng ấy không có trong ngày quay về của bố. Bà tôi chống gậy ra khỏi buồng, nheo mắt nhìn bố tôi rồi lại nhìn lên trời dõi theo đàn chim đang hối hả bay về phương nam.

…

Bố nhìn lên trời mà xem, đàn chim đang đi tránh rét đấy. Nhiều năm rồi nó bay qua cửa sổ nhà mình. Và mẹ thì đã ăn trầu cho thấm tận cùng nỗi xót xa của một đời người.”

Gia đình, Bình Nguyên Trang

Cả hai câu chuyện, hay dường như toàn bộ câu chuyện tôi đọc ở đây, đều đượm buồn. Những nỗi buồn không giấu diếm, không phô trương, nó vừa nhẹ tênh, lại vừa khắc khoải.

“Ký ức đôi guốc đỏ” của cô Đỗ Bích Thuỷ viết về khoảnh khắc hấp hối của người bố, xen lẫn hành trình lớn lên và làm bạn của hai đứa trẻ. Trước mỗi kỳ học, ông bố lại gọi bạn thân của con sang nhà, đẽo cho mỗi đứa một đôi guốc và cái thước kẻ. Câu chuyện kết lại bằng “những đôi guốc mộc, chiếc to chiếc nhỏ lóc cóc gõ vào tâm khảm…”

…

Không giống như nhiều món ăn tuổi thơ mà sau này ăn lại, tôi không còn thấy ngon nữa. Hôm nay, sau nhiều năm, tôi vẫn đọc cuốn sách ngon lành.

Trong Mùa về trong thành phố, tôi gặp lại một phần tuổi mới lớn của mình. Cái đứa tuổi 12 ngày ấy, dẫu chưa hiểu hết, nhưng chắc hẳn đã rung động bởi tâm tư trong những trang sách kia. Ý nghĩ ấy khiến tôi xúc động làm sao. Và tôi cũng nhận ra những rung cảm sáng trong ngày đó vẫn đi cùng tôi, ở trong tôi, đến giờ. Như cách hôm nay, tôi dừng lại trước tiếng ve đầu hè.

Một mùa nữa lại sắp sửa về trên thành phố. Và tiếng ve hôm nay như vừa hoá thành cánh cửa thần kỳ của Doraemon, dẫn lối tôi về niên thiếu, dẫn tôi về sâu thẳm trong mình.